در صورت نیاز به دریافت دارو به صورت طولانی مدت، استفاده از کتتر ورید مرکزی (CVC ) توصیه می شود. کتتر ورید مرکزی یک وسیله پزشکی
است که از یک لوله بلند و انعطاف پذیر ساخته شده که از طریق یک ورید وارد بدن شما می شود لوله از طریق یک یا چند ورید حرکت میکند تا
زمانی که نوک آن به سیاهرگ بزرگ بعضی از نقاط بدن از جمله ورید گردن و قفسه سینه، بازو یا کشاله ران برسد کتتر سی وی سی دارو و
مایعات یا خون را برای درمان اضطراری و طولانی مدت بیمار دریافت و وارد خون می کند و همچنین در مواردی مانند انجام آزمایش خون متعدد،
شیمی درمانی، دیالیز، مصرف مدوام آنتی بیوتیک می توان از کاتتر CVC استفاده کرد. کتتر CVC برای افرادی که برای درمان نیاز به داروهای
طولانی مدت، مایعات، خونگیری و انتقال خون دارند این امکان را فراهم می کند که برای این درمان به راحتی به جریان خون دسترسی داشته
باشند و از تزریقات سوزن و سرنگ کمتری استفاده شود که از پارگی رگ و ایجاد کبودی جلوگیری شود.
موارد استفاده از کتتر CVC:
- تغذیه مناسب مواد مغذی به خون برای درمان بیماران مبتلا به اختلالات گوارشی،کبدی،کلیوی
- تزریق داروهای شیمی درمانی و آنتی بیوتیک های طولانی مدت وریدی
- برای نمونه برداری و خونگیری های مکرر
- برای دسترسی سریع تر به مسیر وریدی در جراحی های طولانی مدت
- اندازه گیری و نظارت فشارخون وریدی مرکزی بیماران بحرانی و ایست قلبی
- مایع درمانی طولانی مدت برای بیماران که نیاز به مایعات زیادی دارند
انواع مختلف کتتر ورید مرکزی:
کتترهای ورید مرکزی اشکال مختلفی دارند. این شامل:
کتتر ورید مرکزی بدون تونل: این نوع CVC برای دسترسی کوتاه مدت به ورید شما (کمتر از دو هفته) مناسب است. گایدوایر از سوراخ سوزنی
برای دسترسی به ورید گردن، کشاله ران یا بالای سینه شما استفاده می کند. نوک کتتر را به داخل ورید اجوف فوقانی یا تحتانی قرار می گیرد.
کتتر مرکزی وارد شده محیطی : PICC مشابه یک CVC بدون تونل است. از گایدوایر برای دسترسی به ورید بالای بازو به جای گردن یا قفسه
سینه استفاده می‌کنند. کتتر از طریق وریدهای دیگر عبور میکند تا زمانی که نوک آن به ورید اجوف فوقانی برسد.
کتتر ورید مرکزی تونلی: این نوع برای دسترسی بیش از دو هفته مناسب است. از طریق جراحی کتتر را در رگ گردن یا قفسه سینه وارد
می‌کنند. کتتر به مدت 8 تا 10 سانتی‌متر زیر پوست تونل میکند و سر دیگر آن از طریق پوست در ناحیه دیگری از قفسه سینه خارج می‌شود.
پورت زیر جلدی (کاشته شده):
پورت برای دسترسی طولانی مدت حداقل سه ماهه مناسب است. از طریق جراحی جای‌گذاری می‌شود و به هیچ وجه بیرون از سطح پوست
قرار نمی‌گیرد. هاب (نقطه دسترسی کتتر) بسیار نزدیک به سطح پوست است. بنابراین، می‌توان پوست را با یک سوزن سوراخ کرد تا برای درمان
به هاب دسترسی پیدا کنند. این نوع کتتر را پورت وریدی قابل کاشت یا پورت کاته می‌نامند. پزشک در مورد نوع کتتر، بسته به نیازهای پزشکی و
مدت زمانی که به آن نیاز دارید تصمیم‌گیری میکند.
محل رایج جای‌گذاری کتتر ورید مرکزی کجاست؟
انتخاب محل بستگی به حالت بیمار، نوع بیماری و روند درمانی دارد که سه نقطه دسترسی رایج برای قرار دادن CVC عبارتند از:
- ورید ژوگولار داخلی: در گردن
- ورید ساب کلاوین: در قسمت بالای سینه
- ورید فمورال مشترک: در کشاله ران
نقاط دسترسی PICC : ورید بازیلیک و ورید سفالیک که هر دو در بازو قرار دارند.